Nghệ nhân Miki Eleta sinh năm 1950 tại Višegrad, Bosnia-Herzegovina. Năm 1973, ông đặt chân đến Thụy Sĩ nhằm tìm kiếm cơ hội việc làm và mong muốn cuộc sống tốt hơn. Công việc đầu tiên của ông là gia công kim loại rồi phục chế đồ cổ. Sau đó, nhờ cơ duyên mà ông được làm việc với đồng hồ bỏ túi, đồng hồ đeo tay và điêu khắc động. Cùng Bệnh Viện Đồng Hồ tìm hiểu nhé.
Nội dung bài viết
Sự nghiệp của nghệ nhân đồng hồ Miki Eleta
Hơn 40 tạo tác đo thời gian siêu phức tạp được kết tinh từ khả năng sáng tạo bền bỉ không ngừng nghỉ cùng niềm đam mê sâu sắc của ông đối với nghệ thuật chế tác đồng hồ. Và cho dù được vinh danh không ít xuất phẩm nhưng tác phẩm đầu tiên vẫn để lại nhiều ấn tượng sâu đậm khiến Miki Eleta nhớ nhất.
Đó là vào những năm 2000-2001, khi chưa hề có một chút kinh nghiệm nào trong lĩnh vực chế tác đồng hồ, ông đã gặp một người quen. Vị khách này cho ông xem một chiếc đồng hồ và thách ông chế tác nên một chiếc tinh xảo như vậy. Mặc dù có kỹ năng làm việc với kim loại và khả năng cảm thụ thẩm mỹ, ông lại thiếu một nền tảng cơ bản với các cơ chế đồng hồ.
Để đạt được điều này, ông đã tìm đến các thành viên của tổ chức AHCI để giúp giải thích cho ông về hoạt động bên trong của một chiếc đồng hồ. Một năm sau đó, Miki mang đến cho vị khách kia xem chiếc đồng hồ mà ông tạo nên trước sự ngạc nhiên cực độ. Nghệ nhân Miki Eleta chia sẻ rằng “Chế tác một chiếc đồng hồ giống như một cuộc phiêu lưu vậy, nó cho tôi cảm giác về ý nghĩa của cuộc sống”.
Khi đã có đủ kiến thức cũng như là những kỹ năng cần thiết, Miki đã tạo ra một công trình thực sự tuyệt vời, cho thấy sự thông thạo nhiều tính năng phức tạp mà những người yêu thích đồng hồ đều biết. Một số tính năng phức tạp được trang bị trên đồng hồ của ông bao gồm: giờ và phút retrograde, giờ nhảy, phút và giây, lịch tuần trăng và cung hoàng đạo, chức năng chuyển động âm nhạc và tourbillon.
Tuyệt vời hơn, mọi bộ phận của đồng hồ của ông đều do ông tự tay tạo ra theo các quy trình cần thiết. Sau tất cả, giới đồng hồ đều phải công nhận rằng Miki Eleta là một thiên tài tự học thực sự.
Khi nói đến người có tầm ảnh hưởng trong sự nghiệp của Miki thì có lẽ là John Harrison – một nghệ nhân đồng hồ lỗi lạc người Anh xuất thân từ thợ mộc, người đã phát minh ra cỗ máy đo thời gian trong ngành hàng hải, giúp tăng đáng kể tính an toàn của du lịch biển đường dài.
Một số xuất phẩm của nghệ nhân Miki Eleta
Chiếc đồng hồ Hippocampus của nghệ nhân Miki Eleta được giới thiệu tại phòng trưng bày MB&F M.A.D. làm nhiều chuyên gia đánh giá là một trong những chiếc tác phẩm tuyệt vời và đáng kinh ngạc của nghệ thuật chế tác đồng hồ. Đây cũng là một trong 6 chiếc đồng hồ đặc biệt được Eleta thiết kế và trưng bày tại đây.
Bên cạnh những tạo tác đo thời gian để đời của Miki Eleta, mẫu đồng hồ thiên văn Svemir là tác phẩm không thể không nhắc tới khi lần đầu tiên kết hợp hai mô hình thiên văn trong một đồng hồ – địa tâm và nhật tâm. Thuyết nhật tâm cho rằng tất cả các hành tinh và mặt trăng của chúng đều quay quanh mặt trời, trong khi thuyết địa tâm đặt Trái đất ở trung tâm, được quay quanh bởi mặt trời, mặt trăng và các hành tinh khác.
Một cỗ máy đo thời gian ấn tượng khác của Miki Eleta là Minute Muncher, đại diện cho bản chất phù du của thời gian. “Tất cả các nền văn hóa và tôn giáo trên thế giới này đều đối phó với sự phù du của cuộc sống. Đó là Vanitas trong truyền thống Thiên chúa giáo, là Anicca trong Phật giáo hoặc Mono no aware ở Nhật Bản. Càng trưởng thành hơn, chúng ta càng trân trọng từng phút giây trong cuộc sống.” – Eleta chia sẻ.
Đồng hồ Minute Muncher có hình dáng của cái trống, có cấu trúc phức tạp. Phút hiển thị thông qua 60 lỗ tròn nhỏ ở đĩa trên cùng. Mõm dài trông giống thú ăn kiến, nó sẽ nuốt chửng (điểm đến) số phút mỗi khi thời gian trôi qua. Khi con quái vật tiến chậm đến lỗ nhỏ, đầu nó sẽ cúi xuống, và cái mõm dài chọc vào cái lỗ, lúc này, con số hiển thị phút thứ mấy sẽ chìm xuống bên dưới.
Phía trên của đồng hồ làm từ đồng thau chứa phút và vòng đếm giờ. Miki Eleta đã chạm khắc bằng tay và tiến hành mạ vàng cho bộ phận này. Chính giữa của Minute Muncher là mặt trăng hình cầu đang lơ lửng, trông như chiếc kẹo mút ngộ nghĩnh.
Khi nhắc đến chiếc đồng hồ này, Miki Eleta nói rằng Minute Muncher được lấy cảm hứng từ thời điểm người thợ này quên mất kỷ niệm 45 năm ngày cưới của ông và vợ. Để giúp chủ nhân mới của Minute Muncher tránh rơi vào tình huống nhầm lẫn đáng ngại này, Miki Eleta bổ sung thêm chức năng đánh dấu ngày cụ thể trên đồng hồ. Không những thế, sự tận tâm và tỉ mỉ của Miki Eleta còn thể hiện được thông tin 600 bộ phận trên Minute Muncher đều được làm bằng tay.
Một tác phẩm khác của Miki Eleta là chiếc đồng hồ có cảm hứng từ văn hoá Nam Mỹ cổ đại. Ông đã chuyển hoá các thông tin để tạo ra một chiếc đồng hồ có yếu tố không gian bí ẩn. Sản phẩm Miki Eleta BY 21DEZ12ME được đặt tên theo đúng dự đoán của người Maya: một vị thần tên là Bolon Yokte sẽ trở lại Trái Đất từ thiên đường vào ngày 21 tháng 12 năm 2012, tại thời điểm đó hành tinh và cư dân trên Trái Đất sẽ trải qua một sự biến đổi tâm linh.
Phần trên của Miki Eleta BY 21DEZ12ME được thiết kế cũng dạng mở, có hình dạng giống với một con tàu vũ trụ. Phần đế được kết nối, cố định với nhau bằng 800 ốc vít.
Có hình dáng người ngoài hành tinh màu xanh lá, chú ta đang bận rộn khảo sát về môi trường mới xung quanh. Trong khi đó, lại có một người đang vận hành máy dò kim loại, người khác nhảy múa, người khác nữa đang nhìn qua mép đĩa để tìm hiểu về Trái Đất.
Bài viết liên quan:
Konstantin Chaykin – Nghệ nhân đồng hồ nổi bật nhất của AHCI
Valerii Danevych – Nghệ nhân sử dụng gỗ trong chế tác đồng hồ